Canción para los padres. 5. Testimonio Musical de México, volumen 23

® Derechos Reservados
1/1 Objetos

Más de la colección

Tuba (conejo). 9. Testimonio Musical de México, vo...

Instituto Nacional de Antropología e Historia


Mury (tortuga). 3. Testimonio Musical de México, v...

Instituto Nacional de Antropología e Historia


Ver más

Canción para los padres. 5. Testimonio Musical de México, volumen 23

TEXTO Aman kema ipan in yeua inin tonaltsintli aman kema yeua yeua ipan inin tonaltsintli onikis oniktlaniko onikis oniktlaniko para para tlakuaske tlakuaske nokonetsitsiuan ika nochi iuan iuan in inantsin. Yeua yeua nosiuauh yeua nosiuatsin solo yeua kinemilia ken tlakuaske ikonetsiuan. Ika nochi iuan in iuan intatsin. Aman kema niknemilia niknemilia (ye nikuika) ye nikuika in totomintsin para titlakuaske. Solo teuame nochipa yeua tiknemilitoke kenon tipanoske in tonaltsintli solo yeua tiknemilian para teuame titlakuaske ika nochi iuan iuan yeua notatsin iuan yeua nonantsin. Yeua nonantsin pampa tleka onechuepauh ipan yeua nochi tiempo siempre yeuame más yeuame más kimatin siempre yeuame más yeuame más ueueyime más ueueyime maka neua más ueueyime maka neua pampa yeuame yeuame yonechuepahxke. Siempre neua niknemilia solo de notatsin siempre neua niknemilia solo de iuan nonatsin ika nochi nokniuan ika nochi nokniuan dios makinpaleui yeua yeun totatsin yeuame más kine makinpaleui. Ken ken titlakuaske ken ken titlakuaske para ken titlakuaske solo totatsin techtiochiuilis Pampa noknitsitsiuan solo yeua nikintlasotla ika nochi noprojimos ikn nochi nogentes de ipan un pueblito de yeua un Mayaltepec. Nochi yeua, yeua ika nochi titekipanouan ipan un tonaltsintli solo teuame tiknemilian ken titlapanoske ika nochi tokoneuan solo teuame titatsitsiuan (solo teuame) titatsitsiuan ipan on tonaltsintli nochipa tiknemilian solo teuame (tiktetemoske) tiktetemoske ken titlakuaske. Yeua un tokoneuan solo teuame tiknemilian ¿aquí non okscki kinemilis? solo siempre teuame tiknemiliske amo kinemilis okse yeua ika nikan in ipan inin tonaltsintli ueka tikisan teuame siempre tiktetemouan ken tlakuaske inkoneuh un tokonetsitsiuan. Hasta ueka muy tikisan de ipan in topueblo kamantika teuame in melak tiktetemouan siempre teuame tiktetemouan ken titlakuaske ika nochi iuan totatsin pampa yeuame ye ueuetlakame. Aman kema yeua ika yotiueueiyake aman teuame techtokaroua para tiktetemoske. Ken teuame tiknemilian teuame tiknemilian solo ijkon kualtsin hasta totata iuan iuan tonantsin konpaki como teuame siempre siempre teuame ipan titlanemilian. Aman san nikan ontlami yeua in tlatojli san nikan nikontlamiltia in tlatoltsintli. Yeua ika ika nochi ika nochi in totatsin iuan tonantsin nikan yeua techonteochiuilia. VERSIÓN LITERAL Ahora si en este día ahora si en este día salí a ganar [dinero] salí a ganar para que coman coman mis hijos. En compañía de su madre. ella mi mujer Ella mi mujercita sólo ella se preocupa cómo comerán sus hijos. Y también sus padres. Ahora si pienso pienso que ya llevo el dinero para que comamos. Sólo nosotros siempre pensando estamos cómo pasaremos el día siempre preocupados estamos para que nosotros comamos junto con mi padre y mi madre. Ella mi madre porque me educó (o crió) todo el tiempo siempre ellos [mis padres] más que nadie saben más siempre ellos más que nadie son respetados (o mayores) son más respetados que yo son más respetados que yo porque ellos me educaron. Siempre pienso yo que a mi padre siempre pienso yo que a mi madre y a mis hermanos y a mis hermanos Dios les ayude él nuestro padre (Dios) a ellos más, pues, que les ayude. Del modo cómo nos sustentaremos de cómo nos sustentaremos cómo nos sustentaremos sólo nuestro padre nos lo bendecirá. Porque mis hermanos por ello aprecio a mis prójimos a todas mis gentes de ese pueblito [llamado] Ameyaltepec. Todos por esta razón todos trabajamos en este día (tiempo) sólo nosotros nos preocupamos de cómo subsistir con todos nuestros hijos sólo nosotros los padres sólo nosotros los padres en este tiempo siempre preocupados estamos sólo nosotros buscaremos la forma de subsistir. En (relación) a nuestros hijos sólo nosotros nos preocupamos ¿quién más ha de preocuparse? sólo siempre nosotros nos preocuparemos ningún otro se preocupará por esta razón actualmente (en este día) nos ausentamos lejos buscando siempre la subsistencia de los hijos de nuestros hijos. Salimos muy lejos de nuestro pueblo en ocasiones nosotros buscamos con ansiedad (de verdad; intensidad) siempre nosotros buscamos cómo nos alimentaremos junto con nuestros padres porque ya son ancianos. Ahora sí en razón de que hemos crecido corresponde a nosotros ahora buscar. La forma como pensamos creemos que está bien hasta nuestro padre y nuestra madre agrada que siempre sobre ello pensamos. Hoy aquí termina este relato aquí finalizó esta relación. Por esta razón nuestro padre, nuestra madre todo aquí nos lo bendice. VERSIÓN LIBRE Ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, para que coman mis hijos. En compañía de su madre, su madre que es mi mujer, esa dulce mujcrcita; también ella se preocupa, sólo ella se preocupa, para que coman sus hijos. Para que coman los hijos, deben de comer los padres, ahora si pienso que llevo, ahora si llevo dinero, para que todos comamos. Sólo nosotros pensamos cómo pasar este dia, preocupados como estamos, preocupados como estamos, preocupados como estamos, porque toditos comamos (Para que todos comamos). Junto a mi padre y mi madre, porque ellos dos me educaron, ella, mi madre me crió, con mi padre me educó, todo el tiempo se me dio, me educaron todo el tiempo. Mis padres son más que yo. ellos son mejor que nadie; mis padres son más que yo, ellos son mejor que nadie; son mayores de respeto, son mayores de respeto, son mayores de respeto, yo soy lo que me enseñaron. Yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, Dios les ayude en el cielo. Que los ayude a ellos dos. Diosito que los ayude. y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, Diosito que la bendiga. Yo quiero mucho a mi gente, todos somos más que hermanos, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, llamado Ameyaltepec. Todos por éstas razones, trabajamos todo el tiempo, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, porque coman nuestros hijos. Sólo a los que somos padres nos preocupa en este tiempo el encontrar la manera, el encontrar la manera, el encontrar la manera, de cómo sobrevivir. De los hijos que tenemos nadie se preocupará nosotros si sufriremos, nosotros sí sufriremos, nosotros si sufriremos, nadie se preocupará. Y algún día con razón nosotros nos vamos lejos, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, la vida de nuestros hijos. Nos vamos lejos de aquí, muy lejos de nuestro pueblo, buscando con ansiedad, el necesario sustento; sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, porque ya se encuentran viejitos. Porque con toda razón hemos crecido nosotros, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, decidir cómo pensamos. Porque así debe de ser, nosotros asi pensamos, y a nuestro padre le agrada, y a nuestra madre le agrada, y nosotros lo creemos, que siempre así lo pensemos. Aquí termina el relato, aquí se acaba la historia, y esta es una despedida, y ésta es una despedida, y ésta es una despedida, que nuestro padre bendiga. Y nuestra madre también nos deja su bendición. Aman kema ipan in yeua inin tonaltsintli aman kema yeua yeua ipan inin tonaltsintli onikis oniktlaniko onikis oniktlaniko para para tlakuaske tlakuaske nokonetsitsiuan ika nochi iuan iuan in inantsin. Yeua yeua nosiuauh yeua nosiuatsin solo yeua kinemilia ken tlakuaske ikonetsiuan. Ika nochi iuan in iuan intatsin. Aman kema niknemilia niknemilia (ye nikuika) ye nikuika in totomintsin para titlakuaske. Solo teuame nochipa yeua tiknemilitoke kenon tipanoske in tonaltsintli solo yeua tiknemilian para teuame titlakuaske ika nochi iuan iuan yeua notatsin iuan yeua nonantsin. Yeua nonantsin pampa tleka onechuepauh ipan yeua nochi tiempo siempre yeuame más yeuame más kimatin siempre yeuame más yeuame más ueueyime más ueueyime maka neua más ueueyime maka neua pampa yeuame yeuame yonechuepahxke. Siempre neua niknemilia solo de notatsin siempre neua niknemilia solo de iuan nonatsin ika nochi nokniuan ika nochi nokniuan dios makinpaleui yeua yeun totatsin yeuame más kine makinpaleui. Ken ken titlakuaske ken ken titlakuaske para ken titlakuaske solo totatsin techtiochiuilis Pampa noknitsitsiuan solo yeua nikintlasotla ika nochi noprojimos ikn nochi nogentes de ipan un pueblito de yeua un Mayaltepec. Nochi yeua, yeua ika nochi titekipanouan ipan un tonaltsintli solo teuame tiknemilian ken titlapanoske ika nochi tokoneuan solo teuame titatsitsiuan (solo teuame) titatsitsiuan ipan on tonaltsintli nochipa tiknemilian solo teuame (tiktetemoske) tiktetemoske ken titlakuaske. Yeua un tokoneuan solo teuame tiknemilian ¿aquí non okscki kinemilis? solo siempre teuame tiknemiliske amo kinemilis okse yeua ika nikan in ipan inin tonaltsintli ueka tikisan teuame siempre tiktetemouan ken tlakuaske inkoneuh un tokonetsitsiuan. Hasta ueka muy tikisan de ipan in topueblo kamantika teuame in melak tiktetemouan siempre teuame tiktetemouan ken titlakuaske ika nochi iuan totatsin pampa yeuame ye ueuetlakame. Aman kema yeua ika yotiueueiyake aman teuame techtokaroua para tiktetemoske. Ken teuame tiknemilian teuame tiknemilian solo ijkon kualtsin hasta totata iuan iuan tonantsin konpaki como teuame siempre siempre teuame ipan titlanemilian. Aman san nikan ontlami yeua in tlatojli san nikan nikontlamiltia in tlatoltsintli. Yeua ika ika nochi ika nochi in totatsin iuan tonantsin nikan yeua techonteochiuilia. VERSIÓN LITERAL Ahora si en este día ahora si en este día salí a ganar [dinero] salí a ganar para que coman coman mis hijos. En compañía de su madre. ella mi mujer Ella mi mujercita sólo ella se preocupa cómo comerán sus hijos. Y también sus padres. Ahora si pienso pienso que ya llevo el dinero para que comamos. Sólo nosotros siempre pensando estamos cómo pasaremos el día siempre preocupados estamos para que nosotros comamos junto con mi padre y mi madre. Ella mi madre porque me educó (o crió) todo el tiempo siempre ellos [mis padres] más que nadie saben más siempre ellos más que nadie son respetados (o mayores) son más respetados que yo son más respetados que yo porque ellos me educaron. Siempre pienso yo que a mi padre siempre pienso yo que a mi madre y a mis hermanos y a mis hermanos Dios les ayude él nuestro padre (Dios) a ellos más, pues, que les ayude. Del modo cómo nos sustentaremos de cómo nos sustentaremos cómo nos sustentaremos sólo nuestro padre nos lo bendecirá. Porque mis hermanos por ello aprecio a mis prójimos a todas mis gentes de ese pueblito [llamado] Ameyaltepec. Todos por esta razón todos trabajamos en este día (tiempo) sólo nosotros nos preocupamos de cómo subsistir con todos nuestros hijos sólo nosotros los padres sólo nosotros los padres en este tiempo siempre preocupados estamos sólo nosotros buscaremos la forma de subsistir. En (relación) a nuestros hijos sólo nosotros nos preocupamos ¿quién más ha de preocuparse? sólo siempre nosotros nos preocuparemos ningún otro se preocupará por esta razón actualmente (en este día) nos ausentamos lejos buscando siempre la subsistencia de los hijos de nuestros hijos. Salimos muy lejos de nuestro pueblo en ocasiones nosotros buscamos con ansiedad (de verdad; intensidad) siempre nosotros buscamos cómo nos alimentaremos junto con nuestros padres porque ya son ancianos. Ahora sí en razón de que hemos crecido corresponde a nosotros ahora buscar. La forma como pensamos creemos que está bien hasta nuestro padre y nuestra madre agrada que siempre sobre ello pensamos. Hoy aquí termina este relato aquí finalizó esta relación. Por esta razón nuestro padre, nuestra madre todo aquí nos lo bendice. VERSIÓN LIBRE Ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, para que coman mis hijos. En compañía de su madre, su madre que es mi mujer, esa dulce mujcrcita; también ella se preocupa, sólo ella se preocupa, para que coman sus hijos. Para que coman los hijos, deben de comer los padres, ahora si pienso que llevo, ahora si llevo dinero, para que todos comamos. Sólo nosotros pensamos cómo pasar este dia, preocupados como estamos, preocupados como estamos, preocupados como estamos, porque toditos comamos (Para que todos comamos). Junto a mi padre y mi madre, porque ellos dos me educaron, ella, mi madre me crió, con mi padre me educó, todo el tiempo se me dio, me educaron todo el tiempo. Mis padres son más que yo. ellos son mejor que nadie; mis padres son más que yo, ellos son mejor que nadie; son mayores de respeto, son mayores de respeto, son mayores de respeto, yo soy lo que me enseñaron. Yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, Dios les ayude en el cielo. Que los ayude a ellos dos. Diosito que los ayude. y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, Diosito que la bendiga. Yo quiero mucho a mi gente, todos somos más que hermanos, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, llamado Ameyaltepec. Todos por éstas razones, trabajamos todo el tiempo, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, porque coman nuestros hijos. Sólo a los que somos padres nos preocupa en este tiempo el encontrar la manera, el encontrar la manera, el encontrar la manera, de cómo sobrevivir. De los hijos que tenemos nadie se preocupará nosotros si sufriremos, nosotros sí sufriremos, nosotros si sufriremos, nadie se preocupará. Y algún día con razón nosotros nos vamos lejos, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, la vida de nuestros hijos. Nos vamos lejos de aquí, muy lejos de nuestro pueblo, buscando con ansiedad, el necesario sustento; sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, porque ya se encuentran viejitos. Porque con toda razón hemos crecido nosotros, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, decidir cómo pensamos. Porque así debe de ser, nosotros asi pensamos, y a nuestro padre le agrada, y a nuestra madre le agrada, y nosotros lo creemos, que siempre así lo pensemos. Aquí termina el relato, aquí se acaba la historia, y esta es una despedida, y ésta es una despedida, y ésta es una despedida, que nuestro padre bendiga. Y nuestra madre también nos deja su bendición.

Este canto con estribillo, de tipo personal, según el intérprete, solía cantarse en los onomásticos de los padres. La melodía es un viejo soncecito documentado desde principios del siglo XIX, el que quizá, como muchos otros, se derive de un canto náhuatl de más antigüedad.

Ficha Técnica
Título Canción para los padres. 5. Testimonio Musical de México, volumen 23
Tipo de objeto Grabación de audio, Música, Canción
Institución Instituto Nacional de Antropología e Historia
Créditos de la Cruz, Roberto (singer), Hellmer Pinkham, José Raúl (Recordist)
Formatos disponibles JPG
Identificador oai:mexicana.cultura.gob.mx:0014137/0093724
Ver registro original http://mediateca.inah.gob.mx/islandora_74/islandora/object/musica%3A163

Anotaciones

¿Qué son las anotaciones?

Las anotaciones buscan mejorar y enriquecer la información de cada uno de los objetos digitales que se encuentran disponibles en Mexicana. En caso de que conozcas datos relevantes sobre este objeto en específico, te invitamos a participar agregando y compartiendo dicha información, la cual pasará por un proceso de validación antes de ser visible en la plataforma. ¡Muchas gracias por tu anotación!

Inicia sesión

Registrate

CREA TUS COLECCIONES

REGÍSTRATE PARA GUARDAR TUS FAVORITOS

¿Ya tienes una cuenta? Inicia sesión aquí

Secretaría de Cultura, 2017. Todos los derechos reservados.