Canción para los padres. 5. Testimonio Musical de México, volumen 23

® All rights reserved
1/1 Objects

More from the collection

La antropología en México. Panorama histórico

Martín Villalobos Salgado, Víctor Manuel Franco Pellotier (Centro de Investigaciones y Estudios Superiores en Antropología Social), Alba González Jacome (Universidad Iberoamericana), Jesús Ernesto Nieto Ocampo (Subdirección de Unidades Regionales, Dirección General de Culturas Populares de la SEP), María Guadalupe Escamilla Hurtado (Escuela Nacional de Antropología e Historia), María del Carmen Anzures y Bolaños (Departamento de Etnología y Antropología Social del INAH), Lina Odena Güemes (Instituto Nacional de Antropología e Historia), Beatriz Barba Ahuatzin de Piña Chán (Departamento de Etnología y Antropología Social del INAH), Irene Vázquez Valle (Instituto Nacional de Antropología e Historia), Hilda Rodríguez Peña (Dirección General de Culturas Populares), Samuel L. Villela F. (Departamento de Etnología y Antropología Social del INAH), Don Viloria B. (Departamento de Etnología y Antropología Social del INAH), Marie Odile Marion Singer (Departamento de Etnología y Antropología Social del INAH), Verónica Veerkamp, Andrés Fábregas Puig (CIESAS del Sureste), Leticia Reina A. (Dirección de Estudios Históricos del INAH), Ella Fanny Quintal Avilés (Escuela Nacional de Antropología e Historia), Carmen Bueno (CIESAS), Augusto Urteaga Castro-Pozo (División de Estudios Superiores de la Escuela Nacional de Antropología e Historia), Guillermo de la Peña, Ana Bella Pérez Castro (Instituto de Investigaciones Antropológicas de la UNAM), Andrés Medina (Instituto de Investigaciones Antropológicas de la UNAM), María del Consuelo Ros Romero (CIESAS), Clodomiro L. Siller A. (Centro Nacional de Ayuda a las Misiones Indígenas)

Instituto Nacional de Antropología e Historia


Reflexiones encarnadas. Antropología del cuerpo. 8...

Guzmán, Adriana (author), Mier G., Raymundo (author), Dorra, Raúl (author), Díaz Cruz, Rodrigo (author), Talavera González, Jorge Arturo (author), Ariza, Miguel (author), Flores, Roberto (author), Filinich, María Isabel (author), Enríquez Andrade, Héctor Manuel (author), Pérez Paredes, María del Refugio (author), Fridman Mintz, Boris (author), Guasch Peyron, Isabel (author)

Instituto Nacional de Antropología e Historia


See more

Canción para los padres. 5. Testimonio Musical de México, volumen 23

TEXTO Aman kema ipan in yeua inin tonaltsintli aman kema yeua yeua ipan inin tonaltsintli onikis oniktlaniko onikis oniktlaniko para para tlakuaske tlakuaske nokonetsitsiuan ika nochi iuan iuan in inantsin. Yeua yeua nosiuauh yeua nosiuatsin solo yeua kinemilia ken tlakuaske ikonetsiuan. Ika nochi iuan in iuan intatsin. Aman kema niknemilia niknemilia (ye nikuika) ye nikuika in totomintsin para titlakuaske. Solo teuame nochipa yeua tiknemilitoke kenon tipanoske in tonaltsintli solo yeua tiknemilian para teuame titlakuaske ika nochi iuan iuan yeua notatsin iuan yeua nonantsin. Yeua nonantsin pampa tleka onechuepauh ipan yeua nochi tiempo siempre yeuame más yeuame más kimatin siempre yeuame más yeuame más ueueyime más ueueyime maka neua más ueueyime maka neua pampa yeuame yeuame yonechuepahxke. Siempre neua niknemilia solo de notatsin siempre neua niknemilia solo de iuan nonatsin ika nochi nokniuan ika nochi nokniuan dios makinpaleui yeua yeun totatsin yeuame más kine makinpaleui. Ken ken titlakuaske ken ken titlakuaske para ken titlakuaske solo totatsin techtiochiuilis Pampa noknitsitsiuan solo yeua nikintlasotla ika nochi noprojimos ikn nochi nogentes de ipan un pueblito de yeua un Mayaltepec. Nochi yeua, yeua ika nochi titekipanouan ipan un tonaltsintli solo teuame tiknemilian ken titlapanoske ika nochi tokoneuan solo teuame titatsitsiuan (solo teuame) titatsitsiuan ipan on tonaltsintli nochipa tiknemilian solo teuame (tiktetemoske) tiktetemoske ken titlakuaske. Yeua un tokoneuan solo teuame tiknemilian ¿aquí non okscki kinemilis? solo siempre teuame tiknemiliske amo kinemilis okse yeua ika nikan in ipan inin tonaltsintli ueka tikisan teuame siempre tiktetemouan ken tlakuaske inkoneuh un tokonetsitsiuan. Hasta ueka muy tikisan de ipan in topueblo kamantika teuame in melak tiktetemouan siempre teuame tiktetemouan ken titlakuaske ika nochi iuan totatsin pampa yeuame ye ueuetlakame. Aman kema yeua ika yotiueueiyake aman teuame techtokaroua para tiktetemoske. Ken teuame tiknemilian teuame tiknemilian solo ijkon kualtsin hasta totata iuan iuan tonantsin konpaki como teuame siempre siempre teuame ipan titlanemilian. Aman san nikan ontlami yeua in tlatojli san nikan nikontlamiltia in tlatoltsintli. Yeua ika ika nochi ika nochi in totatsin iuan tonantsin nikan yeua techonteochiuilia. VERSIÓN LITERAL Ahora si en este día ahora si en este día salí a ganar [dinero] salí a ganar para que coman coman mis hijos. En compañía de su madre. ella mi mujer Ella mi mujercita sólo ella se preocupa cómo comerán sus hijos. Y también sus padres. Ahora si pienso pienso que ya llevo el dinero para que comamos. Sólo nosotros siempre pensando estamos cómo pasaremos el día siempre preocupados estamos para que nosotros comamos junto con mi padre y mi madre. Ella mi madre porque me educó (o crió) todo el tiempo siempre ellos [mis padres] más que nadie saben más siempre ellos más que nadie son respetados (o mayores) son más respetados que yo son más respetados que yo porque ellos me educaron. Siempre pienso yo que a mi padre siempre pienso yo que a mi madre y a mis hermanos y a mis hermanos Dios les ayude él nuestro padre (Dios) a ellos más, pues, que les ayude. Del modo cómo nos sustentaremos de cómo nos sustentaremos cómo nos sustentaremos sólo nuestro padre nos lo bendecirá. Porque mis hermanos por ello aprecio a mis prójimos a todas mis gentes de ese pueblito [llamado] Ameyaltepec. Todos por esta razón todos trabajamos en este día (tiempo) sólo nosotros nos preocupamos de cómo subsistir con todos nuestros hijos sólo nosotros los padres sólo nosotros los padres en este tiempo siempre preocupados estamos sólo nosotros buscaremos la forma de subsistir. En (relación) a nuestros hijos sólo nosotros nos preocupamos ¿quién más ha de preocuparse? sólo siempre nosotros nos preocuparemos ningún otro se preocupará por esta razón actualmente (en este día) nos ausentamos lejos buscando siempre la subsistencia de los hijos de nuestros hijos. Salimos muy lejos de nuestro pueblo en ocasiones nosotros buscamos con ansiedad (de verdad; intensidad) siempre nosotros buscamos cómo nos alimentaremos junto con nuestros padres porque ya son ancianos. Ahora sí en razón de que hemos crecido corresponde a nosotros ahora buscar. La forma como pensamos creemos que está bien hasta nuestro padre y nuestra madre agrada que siempre sobre ello pensamos. Hoy aquí termina este relato aquí finalizó esta relación. Por esta razón nuestro padre, nuestra madre todo aquí nos lo bendice. VERSIÓN LIBRE Ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, para que coman mis hijos. En compañía de su madre, su madre que es mi mujer, esa dulce mujcrcita; también ella se preocupa, sólo ella se preocupa, para que coman sus hijos. Para que coman los hijos, deben de comer los padres, ahora si pienso que llevo, ahora si llevo dinero, para que todos comamos. Sólo nosotros pensamos cómo pasar este dia, preocupados como estamos, preocupados como estamos, preocupados como estamos, porque toditos comamos (Para que todos comamos). Junto a mi padre y mi madre, porque ellos dos me educaron, ella, mi madre me crió, con mi padre me educó, todo el tiempo se me dio, me educaron todo el tiempo. Mis padres son más que yo. ellos son mejor que nadie; mis padres son más que yo, ellos son mejor que nadie; son mayores de respeto, son mayores de respeto, son mayores de respeto, yo soy lo que me enseñaron. Yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, Dios les ayude en el cielo. Que los ayude a ellos dos. Diosito que los ayude. y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, Diosito que la bendiga. Yo quiero mucho a mi gente, todos somos más que hermanos, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, llamado Ameyaltepec. Todos por éstas razones, trabajamos todo el tiempo, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, porque coman nuestros hijos. Sólo a los que somos padres nos preocupa en este tiempo el encontrar la manera, el encontrar la manera, el encontrar la manera, de cómo sobrevivir. De los hijos que tenemos nadie se preocupará nosotros si sufriremos, nosotros sí sufriremos, nosotros si sufriremos, nadie se preocupará. Y algún día con razón nosotros nos vamos lejos, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, la vida de nuestros hijos. Nos vamos lejos de aquí, muy lejos de nuestro pueblo, buscando con ansiedad, el necesario sustento; sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, porque ya se encuentran viejitos. Porque con toda razón hemos crecido nosotros, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, decidir cómo pensamos. Porque así debe de ser, nosotros asi pensamos, y a nuestro padre le agrada, y a nuestra madre le agrada, y nosotros lo creemos, que siempre así lo pensemos. Aquí termina el relato, aquí se acaba la historia, y esta es una despedida, y ésta es una despedida, y ésta es una despedida, que nuestro padre bendiga. Y nuestra madre también nos deja su bendición. Aman kema ipan in yeua inin tonaltsintli aman kema yeua yeua ipan inin tonaltsintli onikis oniktlaniko onikis oniktlaniko para para tlakuaske tlakuaske nokonetsitsiuan ika nochi iuan iuan in inantsin. Yeua yeua nosiuauh yeua nosiuatsin solo yeua kinemilia ken tlakuaske ikonetsiuan. Ika nochi iuan in iuan intatsin. Aman kema niknemilia niknemilia (ye nikuika) ye nikuika in totomintsin para titlakuaske. Solo teuame nochipa yeua tiknemilitoke kenon tipanoske in tonaltsintli solo yeua tiknemilian para teuame titlakuaske ika nochi iuan iuan yeua notatsin iuan yeua nonantsin. Yeua nonantsin pampa tleka onechuepauh ipan yeua nochi tiempo siempre yeuame más yeuame más kimatin siempre yeuame más yeuame más ueueyime más ueueyime maka neua más ueueyime maka neua pampa yeuame yeuame yonechuepahxke. Siempre neua niknemilia solo de notatsin siempre neua niknemilia solo de iuan nonatsin ika nochi nokniuan ika nochi nokniuan dios makinpaleui yeua yeun totatsin yeuame más kine makinpaleui. Ken ken titlakuaske ken ken titlakuaske para ken titlakuaske solo totatsin techtiochiuilis Pampa noknitsitsiuan solo yeua nikintlasotla ika nochi noprojimos ikn nochi nogentes de ipan un pueblito de yeua un Mayaltepec. Nochi yeua, yeua ika nochi titekipanouan ipan un tonaltsintli solo teuame tiknemilian ken titlapanoske ika nochi tokoneuan solo teuame titatsitsiuan (solo teuame) titatsitsiuan ipan on tonaltsintli nochipa tiknemilian solo teuame (tiktetemoske) tiktetemoske ken titlakuaske. Yeua un tokoneuan solo teuame tiknemilian ¿aquí non okscki kinemilis? solo siempre teuame tiknemiliske amo kinemilis okse yeua ika nikan in ipan inin tonaltsintli ueka tikisan teuame siempre tiktetemouan ken tlakuaske inkoneuh un tokonetsitsiuan. Hasta ueka muy tikisan de ipan in topueblo kamantika teuame in melak tiktetemouan siempre teuame tiktetemouan ken titlakuaske ika nochi iuan totatsin pampa yeuame ye ueuetlakame. Aman kema yeua ika yotiueueiyake aman teuame techtokaroua para tiktetemoske. Ken teuame tiknemilian teuame tiknemilian solo ijkon kualtsin hasta totata iuan iuan tonantsin konpaki como teuame siempre siempre teuame ipan titlanemilian. Aman san nikan ontlami yeua in tlatojli san nikan nikontlamiltia in tlatoltsintli. Yeua ika ika nochi ika nochi in totatsin iuan tonantsin nikan yeua techonteochiuilia. VERSIÓN LITERAL Ahora si en este día ahora si en este día salí a ganar [dinero] salí a ganar para que coman coman mis hijos. En compañía de su madre. ella mi mujer Ella mi mujercita sólo ella se preocupa cómo comerán sus hijos. Y también sus padres. Ahora si pienso pienso que ya llevo el dinero para que comamos. Sólo nosotros siempre pensando estamos cómo pasaremos el día siempre preocupados estamos para que nosotros comamos junto con mi padre y mi madre. Ella mi madre porque me educó (o crió) todo el tiempo siempre ellos [mis padres] más que nadie saben más siempre ellos más que nadie son respetados (o mayores) son más respetados que yo son más respetados que yo porque ellos me educaron. Siempre pienso yo que a mi padre siempre pienso yo que a mi madre y a mis hermanos y a mis hermanos Dios les ayude él nuestro padre (Dios) a ellos más, pues, que les ayude. Del modo cómo nos sustentaremos de cómo nos sustentaremos cómo nos sustentaremos sólo nuestro padre nos lo bendecirá. Porque mis hermanos por ello aprecio a mis prójimos a todas mis gentes de ese pueblito [llamado] Ameyaltepec. Todos por esta razón todos trabajamos en este día (tiempo) sólo nosotros nos preocupamos de cómo subsistir con todos nuestros hijos sólo nosotros los padres sólo nosotros los padres en este tiempo siempre preocupados estamos sólo nosotros buscaremos la forma de subsistir. En (relación) a nuestros hijos sólo nosotros nos preocupamos ¿quién más ha de preocuparse? sólo siempre nosotros nos preocuparemos ningún otro se preocupará por esta razón actualmente (en este día) nos ausentamos lejos buscando siempre la subsistencia de los hijos de nuestros hijos. Salimos muy lejos de nuestro pueblo en ocasiones nosotros buscamos con ansiedad (de verdad; intensidad) siempre nosotros buscamos cómo nos alimentaremos junto con nuestros padres porque ya son ancianos. Ahora sí en razón de que hemos crecido corresponde a nosotros ahora buscar. La forma como pensamos creemos que está bien hasta nuestro padre y nuestra madre agrada que siempre sobre ello pensamos. Hoy aquí termina este relato aquí finalizó esta relación. Por esta razón nuestro padre, nuestra madre todo aquí nos lo bendice. VERSIÓN LIBRE Ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; ahora sí, al amanecer, amaneciendo este día; saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, saldré a ganar más dinero, para que coman mis hijos. En compañía de su madre, su madre que es mi mujer, esa dulce mujcrcita; también ella se preocupa, sólo ella se preocupa, para que coman sus hijos. Para que coman los hijos, deben de comer los padres, ahora si pienso que llevo, ahora si llevo dinero, para que todos comamos. Sólo nosotros pensamos cómo pasar este dia, preocupados como estamos, preocupados como estamos, preocupados como estamos, porque toditos comamos (Para que todos comamos). Junto a mi padre y mi madre, porque ellos dos me educaron, ella, mi madre me crió, con mi padre me educó, todo el tiempo se me dio, me educaron todo el tiempo. Mis padres son más que yo. ellos son mejor que nadie; mis padres son más que yo, ellos son mejor que nadie; son mayores de respeto, son mayores de respeto, son mayores de respeto, yo soy lo que me enseñaron. Yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, yo quiero para mi padre, para mi madre yo quiero, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, que junto con mis hermanos, Dios les ayude en el cielo. Que los ayude a ellos dos. Diosito que los ayude. y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, y lo que es nuestra comida, Diosito que la bendiga. Yo quiero mucho a mi gente, todos somos más que hermanos, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, porque somos de ese pueblo, llamado Ameyaltepec. Todos por éstas razones, trabajamos todo el tiempo, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, y nos preocupamos mucho, porque coman nuestros hijos. Sólo a los que somos padres nos preocupa en este tiempo el encontrar la manera, el encontrar la manera, el encontrar la manera, de cómo sobrevivir. De los hijos que tenemos nadie se preocupará nosotros si sufriremos, nosotros sí sufriremos, nosotros si sufriremos, nadie se preocupará. Y algún día con razón nosotros nos vamos lejos, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, siempre en busca de su alimento, la vida de nuestros hijos. Nos vamos lejos de aquí, muy lejos de nuestro pueblo, buscando con ansiedad, el necesario sustento; sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, sobre todo para los padres, porque ya se encuentran viejitos. Porque con toda razón hemos crecido nosotros, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, y nos corresponde ahora, decidir cómo pensamos. Porque así debe de ser, nosotros asi pensamos, y a nuestro padre le agrada, y a nuestra madre le agrada, y nosotros lo creemos, que siempre así lo pensemos. Aquí termina el relato, aquí se acaba la historia, y esta es una despedida, y ésta es una despedida, y ésta es una despedida, que nuestro padre bendiga. Y nuestra madre también nos deja su bendición.

Este canto con estribillo, de tipo personal, según el intérprete, solía cantarse en los onomásticos de los padres. La melodía es un viejo soncecito documentado desde principios del siglo XIX, el que quizá, como muchos otros, se derive de un canto náhuatl de más antigüedad.

Data Sheet
Title Canción para los padres. 5. Testimonio Musical de México, volumen 23
Type object Grabación de audio, Música, Canción
Institution Instituto Nacional de Antropología e Historia
Credits de la Cruz, Roberto (singer), Hellmer Pinkham, José Raúl (Recordist)
Available formats JPG
Identifier oai:mexicana.cultura.gob.mx:0014137/0093724
View original record http://mediateca.inah.gob.mx/islandora_74/islandora/object/musica%3A163

Annotations

What are the annotations?

The annotations seek to improve and enrich the information of each of the digital objects that are available in Mexicana. In case you know relevant data about this specific object, we invite you to participate by adding and sharing this information, which will go through a validation process before being visible on the platform. Thank you very much for your annotation!

Log in

Register

CREA TUS COLECCIONES

REGÍSTRATE PARA GUARDAR TUS FAVORITOS

¿Ya tienes una cuenta? Inicia sesión aquí

Secretaría de Cultura, 2017. All rights reserved.